Λίγα λόγια για την ιστορία του ραδιοφώνου

Το 1895, ο Ιταλός εφευρέτης Μαρκόνι (Guglielmo Marconi) κατόρθωσε να μεταδώσει ηχητικά σήματα Μορς μέσω ερτζιανών κυμάτων.

Οι επιτυχίες του Μαρκόνι και άλλων ερευνητών, όπως του Reginald Fessenden και του Lee de Forest, καθόρισαν την έναρξη εξάπλωσης του ραδιοφώνου, ενός από τα πιο ισχυρά ως σήμερα Μέσου Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ).

Τεχνολογικά, η ραδιοφωνία αποτελεί πρακτική εφαρμογή της εφεύρεσης των ηλεκτρονικών λυχνιών. Συνίσταται στη μετάδοση μουσικής και λόγου σε μεγάλες αποστάσεις, χωρίς τη μεσολάβηση αγωγών, αλλά με ηλεκτρομαγνητικά κύματα, και στη λήψη τους από ειδικούς δέκτες.

Τα Χριστούγεννα του 1906, ο Fessenden μετέδωσε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ φωνή και μουσική μέσω ραδιοκυμάτων. Ο de Forest ήταν αυτός που εφηύρε την ηλεκτρονική λυχνία, η οποία ήταν η μόνη μορφή ραδιοφώνου για τα επόμενα 50-60 χρόνια. Μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο το ραδιόφωνο παρέμενε ένα ερασιτεχνικό μέσο και σίγουρα όχι ένα διαδεδομένο ευρέως ΜΜΕ. Το 1920 λειτούργησε ο πρώτος εμπορικός ραδιοφωνικός σταθμός, ο K.D.K.A. (1020 kHz), ιδιοκτησίας της εταιρείας στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ.

Το 1926 κυκλοφόρησε στην αγορά ραδιοφωνικός δέκτης αρκετά εύχρηστος και ποιοτικός, οπότε άρχισε να κατακτά ευρείες μάζες κοινού, ενώ σύντομα δημιουργείται σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για την οργάνωση των ραδιοφωνικών σταθμών και των συχνοτήτων εκπομπής. Μετά το 1930, εδραιώνεται το ραδιόφωνο ως ΜΜΕ, μέσω ενός οργανωμένου δικτύου κρατικών και ιδιωτικών σταθμών σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Το ραδιόφωνο ως μέσο θα διαδραματίσει ένα σημαντικό ενημερωτικό ρόλο κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σήμερα το ραδιόφωνο παραμένει ένα από τα ισχυρότερα μέσα επικοινωνίας, ως προς την επιρροή στο κοινό, παράλληλα με την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Είναι φθηνό, πολύτιμο, προσβάσιμο παντού. Η επονομαζόμενη «κουλτούρα του ραδιοφώνου», σε ειδησεογραφικό/ενημερωτικό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και ψυχαγωγικό επίπεδο, έχει φανατικούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο, είτε στο σπίτι, είτε στο γραφείο, είτε μέσα στο αυτοκίνητο, είτε σε ειρήνη είτε σε εμπόλεμες περιοχές.

(δρος Αικατερίνης Λάμπρου)